Tới nơi ông thường phải đợi xe. Nhưng tôi chưa bao giờ thấy một bài tuỳ bút chỉ cách sống 24 giờ một ngày. Tôi có thể kể Pascal, La Bruyere (triết gia pháp thế kỷ 17) và Emerson (triết gia Mỹ thế kỷ 18).
Nó có thể phản bạn và làm bạn lạc lối đấy. Vậy mà bạn đương đi tìm hạnh phúc, phải không? Bạn tìm thấy nó chưa? Mỗi người và trường hợp mỗi người đều riêng biệt.
Nếu bạn tưởng rằng cứ lấy giấy bút lập một thời dụng biểu tài tình là đạt được lý tưởng, thì thà bỏ phất hy vọng đó đi còn hơn. Nhưng bây giờ tôi già rồi và nghỉ hay không là tùy tuổi tác. Bạn phải phải phân biệt văn chương và sách nghiên cứu về những đầu đề không phải là văn chương.
Lần lần bạn nghiên cứu những vấn đề khó hơn và bạn sẽ có thể dùng luật nhân quả giảng cho tôi tại sao những con đường thẳng băng ở Luân Đôn lại ngắn như vậy còn ở Paris lại dài hàng mấy cây số. Nếu bạn tự thấy muốn mở rộng chương trình thì tùy ý, miễn là đừng bị cái gì bắt buộc và coi thì giờ thêm đó như là một mối lợi bất ngờ, chứ không phải là lợi tức thường xuyên, như vậy bạn có thể trở lại chương trình sáu ngày một tuần mà không có cảm tưởng rằng mình hóa nghèo hơn và thụt lùi. Bây giờ tôi xem ông ta sử dụng 16 giờ đó như thế nào.
000 đồng một năm mà chi tiêu vẫn thiếu hụt thì đời không vì vậy mà nhất định là phải lúng túng; xắn tay áo lên, gắng sức kiếm thêm thì quỹ chi thu sẽ thăng bằng. Nhưng xin bạn nhớ, ngay từ lúc đầu, là 90 phút để dành cho sự học, ba phần trong mỗi tuần như vậy, phải là những phút quan trọng nhất, trong số 1080 phút của tuần lễ. Nếu bạn tưởng rằng cứ lấy giấy bút lập một thời dụng biểu tài tình là đạt được lý tưởng, thì thà bỏ phất hy vọng đó đi còn hơn.
Xin bạn đừng tỏ vẻ mỉa mai khi nghe hai tên ấy. Bạn có nhớ những tối đi đờn ca trong một đám tiệc không? Khi có việc gì nhất định để làm buổi tối, một việc gì cần hết năng lực của bạn, thì bạn chỉ nghĩ tới việc đó thôi, bạn cũng thấy hăng hái, vui vẻ suốt ngày rồi, phải không? Một người có thể muốn tới thành La Mecque (Đất thánh của những người theo Hồi giáo).
Ai đã thấm nhuần các luật tiến hóa, hiểu rằng nhân luôn luôn sinh ra quả, tất sẽ coi biển là một nguyên tố mà hồi xưa là hơi nước, có lúc đã sôi lên và nhất định sẽ có lúc đông lại thành nước đá. Tôi ân hận cho bạn lắm, nhưng còn có chỗ để an ủi. Còn lý trí, nó chỉ giữ trong đời ta một chỗ nhỏ nhoi.
Phần đông vì ráng làm nhiều quá mà bị tai hại. Đáng lẽ tôi chỉ cho bạn thì xin bạn chỉ lại cho tôi. Và có thể thoả mãn lòng khao khát hiểu biết của ta mà không cần đến văn chương.
Lần lần bạn nghiên cứu những vấn đề khó hơn và bạn sẽ có thể dùng luật nhân quả giảng cho tôi tại sao những con đường thẳng băng ở Luân Đôn lại ngắn như vậy còn ở Paris lại dài hàng mấy cây số. Có thời giờ thì bạn có thể kiếm ra được tiền bạc - thường là như vậy. Đối với kẻ nào khác thì như vậy có thể hơi hữu ích, còn đối với mình quả là không hợp".
Nguyên nhân mối nguy đó là tại ta ráng làm nhiều quá, và chỉ có một cách tránh nó là lập lại chương trình, làm bơn bớt đi những cái nghề, càng học, càng ham, và có những kẻ thích hăm hở gắng sức tới nỗi luôn luôn như không kịp thở. Lẽ dĩ nhiên là bạn thích đọc báo (việc này có thể làm trong khi đợi bữa) hơn là nghĩ tới cái bổn phận bình thường mà quan trọng ấy - bổn phận tự xét mình - thì cái đó tùy bạn. Trong cái xứ sở của thời-gian, giàu nghèo cũng như nhau, khôn dại cũng như nhau.