Mặc dù từ bách khoa toàn thư là một từ gốc Hy Lạp, nhưng người Hy Lạp lại không có một cuốn bách khoa toàn thư nào và cũng có thể do cùng một lý do, họ cũng không có lấy một cuốn từ điển. Xét về lý thuyết, dàn ý một cuốn sách có thể dài hơn chính cuốn sách đó. Cuốn sách nào không đảm bảo hai yếu tố này thì chỉ là một mớ bòng bong khó đọc.
Hãy so sánh mục lục hai cuốn sách với nhau, bạn sẽ thấy những điểm mới, điểm khác biệt giữa chúng. Một cuốn bách khoa toàn thư sẽ không trung thực nếu có ý kiến riêng của các biên tập viên mà không được số đông hưởng ứng. Bạn chỉ được khai sáng khi nào bạn biết tác giả có ngụ ý gì, và tại sao lại nói như vậy, chứ không chỉ biết tác giả nói gì.
Ví dụ câu trích từ tác phẩm The Prince (Quân vương) của Machiavelli sau đây: Để ba điều quan trọng bạn cần nhớ ở phần trên hữu dụng hơn, cần có các gợi ý mang tính xây dựng bổ trợ cho chúng. Nếu bạn chọn đọc một cuốn sách trên tầm hiểu biết của mình - một cuốn sách có thể dạy bạn nhiều điều thì bạn đã tiến được một bước dài.
Đến đây, chúng ta đã tìm ra các phần trong sách có liên quan đến vấn đề cần nghiên cứu; tạo được một hệ thống thuật ngữ trung lập có thể áp dụng với tất cả hoặc đa số các tác giả; tạo khung và sắp xếp một loạt câu hỏi coi như sẽ được giải đáp trong các sách; xác định và sắp xếp các vấn đề nảy sinh từ các câu trả lời khác nhau. Nhưng chỉ so sánh về chữ nghĩa thôi là chưa đủ. Tức là bạn sẽ ý thức sâu sắc hơn về những chân lý vĩnh cửu và vĩ đại của đời người.
Nhưng người ta không thể hiểu nó nếu chỉ nhìn nó qua con mắt của một người hay một phía hoặc một nhóm sử gia lý thuyết đương đại. Ý tưởng này mang tính chủ đạo bởi nó ảnh hưởng đến hầu hết các ý tưởng khác trong cuốn Đạo đức nhưng nó không được nêu rõ đến mức cần thiết. Nắm bắt những nhận định chủ chốt của tác giả trên cơ sở xem xét những câu hỏi quan trọng.
Nhiều độc giả dùng ký hiệu Cf để chỉ số của các trang khác có nghĩa là so sánh với hay đề cập tới. Cả hai cách giải quyết vấn đề trên đều cho thấy bạn đã không thực hiện đúng yêu cầu cuốn sách đưa ra về việc đọc. Bạn có thể đọc nhiều thể loại sách khác nhau nên bạn phải thật linh hoạt và có những thay đổi phù hợp khi áp dụng các quy tắc đó.
Chúng tôi sẽ giải thích tại sao những cuốn sách chuyên luận về kinh tế, đạo đức hay chính trị (thường được coi là những sách mang tính quy chuẩn, quy phạm) lại là một nhóm rất đặc biệt trong danh mục sách thực hành. Ở đây, chúng ta đang giả thiết về những vấn đề có thật, tức là động vật và con người là có thật. Nó có thể đưa ra các nguyên tắc hay yếu tố đặc trưng làm nền tảng cho các quy tắc, khiến chúng dễ hiểu.
Đồng thời, cách đọc này cũng cho thấy có rất nhiều điều đáng để đọc và cần phải đọc theo cách này nhưng lại thường bị coi là khó đọc, chỉ dành cho những độc giả giỏi. Ngày nay, có ý kiến cho rằng việc đọc sách không cần thiết như trước. Đọc phân tích thường chậm hơn nhiều so với đọc kiểm soát, nhưng ngay cả khi bạn đọc theo kiểu phân tích, bạn cũng không nên đọc toàn bộ cuốn sách với cùng một tốc độ.
Chúng hỏi các câu hỏi hạng nhất và được viết chủ yếu dành cho các độc giả bình thường chứ không phải chỉ riêng cho các triết gia. Bạn không thể xác định được các từ khoá trong một đoạn nếu không hiểu nội dung của cả đoạn. Còn nếu độc giả không phân biệt được kiến thức thật sự và quan điểm cá nhân thì độc giả không có mục đích đọc sách để học hỏi.
Không thể đọc sách theo kiểu kiểm soát mà không tỉnh táo, không đánh thức và vận dụng tất cả các khả năng. Vì thế, không có gì là nghiêm trọng khi ta hoãn dạy đọc cho trẻ đến khi nào trẻ thật sự bước vào giai đoạn sẵn sàng đọc. Có thể họ thích thật nhưng họ không thể nói cho người khác họ thích như thế nào hoặc điều gì của cuốn sách làm họ thích.