Nếu theo kiểu tư duy truyền thống, khi hai người bất đồng quan điểm, họ sẽ tranh luận để phân đúng, sai. Nếu một hành động chẳng còn hy vọng gì nữa (những hy vọng kiểu như trông chờ vào việc trúng giải xổ số lớn hoặc xảy ra những phép màu để cứu vớt công việc kinh doanh đang đổ bể), thì sự quá lạc quan của bạn vào sự việc đã được đặt không đúng chỗ. Người này cũng là người đứng bên cạnh tấm bản đồ và chỉ ra những lựa chọn thay thế nảy sinh.
Thông thường, người chủ trì, người chủ tọa hoặc người lãnh đạo là người đội chiếc mũ xanh da trời trong các cuộc họp, và kéo dài cho đến hết cuộc họp. Bạn sẽ phô bày kỹ năng của bạn, nhưng theo hướng đã định sẵn. Chiếc mũ xanh lá cây được sử dụng lúc này để tạo nên những khái niệm mới.
…Bây giờ chúng ta sẽ chuyển sang chiếc mũ vàng. … Chúng ta hãy sử dụng chiếc mũ vàng và nhìn vào những mặt tích cực của vấn đề. Tôi đã nghe nói về những công nghệ màng lọc mới với chi phí rất tiết kiệm.
Điều này có thể dẫn đến ý tưởng rằng nên có dịch vụ bảo hiểm có thể chuyển đổi được. Hãy tưởng tượng xem, có kim loại nào lại không nóng chảy khi bị nung ở nhiệt độ tuyệt đối! Nhưng không phải lúc nào ta cũng có những con số thống kê để đưa ra những thông tin rõ ràng về sự việc, vì vậy, chúng ta cần hướng tư duy đến hệ thống thông tin hai luồng (niềm tin và thực tế đã được kiểm chứng).
Chúng ta sẽ quay lại xem xét vấn đề này sau để xem liệu chúng ta có thể đưa ra học thuyết có thể thí nghiệm được. Bạn nhận thức sự việc giống như xem một đoạn quảng cáo và sau đó bạn duy trì niềm tin đó. …Tôi có cái nhìn rằng sự đa dạng các thành phần kinh tế sẽ tạo ra một hướng mới đối với sự phồn thịnh và năng suất lao động.
Nhưng cuối cùng thì không có lời luận tội nào được đưa ra. Sử dụng chiếc mũ đen, người tư duy được khuyến khích để hiện hết khả năng thận trọng của mình. Tư duy trở thành một trò chơi với luật lệ cụ thể, thay vì việc quay sang chỉ trích lẫn nhau.
Nhưng trong cuộc đời thực, điều này hiếm khi xảy ra đúng như vậy. Vì vậy tôi muốn nhấn mạnh tới sự phát triển cụ thể kỹ năng tư duy sáng tạo (ví dụ, thông qua các kỹ năng tư duy mới lạ). Với mỗi nền văn hoá khác nhau có nhiều sắc thái ngôn ngữ khác nhau để biểu đạt sự yêu thương.
Việc giải thích chức năng kèm theo màu sắc tương ứng sẽ giúp họ tiếp cận vấn đề dễ dàng hơn. Tệ lắm anh ta cũng chỉ trả lời từ chối mà thôi. Đó có thể là những ý kiến giúp chúng ta giải quyết những vướng mắc, đó có thể là ý kiến để chúng ta cải thiện tình hình, đó cũng có thể là một ý kiến giúp chúng ta nhận ra và sử dụng cơ hội đang đến.
Sự nhận thức làm giảm sự phức tạp của thế giới xung quanh ta. Tôi cũng không đề xuất rằng mỗi khi bạn tư duy, bạn nên sử dụng một chiếc mũ này hay mũ khác. Hiệu quả chính là mục tiêu của lối tư duy kiến thiết chiếc mũ vàng.
Chúng ta không phải lúc nào cũng có thể thay đổi cách nhìn nhận sự việc để khiến cho những xúc cảm cũng thay đối hoặc mất đi. Lối tư duy chiếc mũ trắng căn cứ vào những thông tin hữu ích. Chúng ta hãy ghi lại ở điểm này chúng ta có những quan điểm mâu thuẫn nhau.