Hầu hết các tác phẩm mô tả đều có phần này. Bạn có thể áp dụng những gì tác giả Dante nói về tác phẩm The Divine Comedy (Hài kịch của thánh thần) - rằng tác phẩm này cần phải đọc với nhiều tầng nghĩa, tuy liên quan tới nhau nhưng lại khác nhau khi đọc thơ ca và văn học giả tưởng. Nếu bạn không chia sẻ niềm đam mê về sự công bằng kinh tế với Karl Mark, thì học thuyết kinh tế của ông và việc cải cách kinh tế mà học thuyết đó đề ra đối với bạn là không phù hợp hoặc thậm chí sai về mặt thực tiễn.
Chúng tôi không thể xác định cách thức và thời điểm sử dụng mỗi loại phương tiện hỗ trợ này trong từng trường hợp cụ thể. Điều này không đúng. Tại sao lại nói có những từ ngữ như tách hẳn ra khỏi đoạn thơ và hiện rõ ràng trước mắt bạn? Có phải nhịp điệu đã làm chúng nổi bật không? Hay là do vần? Hay do từ đó được lặp đi lặp lại? Một số đoạn thơ dường như cùng nói về một vấn đề, vậy những ý tưởng chứa đựng trong đó có tạo thành một chuỗi nào không? Trả lời được những câu hỏi này, bạn sẽ hiểu thêm về bài thơ.
Những cản trở trong quá trình hiểu một cuốm sách khó không đơn thuần là vấn đề sinh lý hay tâm lý. Những câu hỏi đầu tiên thường là về sự tồn tại hoặc tính chất của một hiện tượng hoặc ý tưởng mà chúng ta đang nghiên cứu. Một trong những lý do khiến truyện hư cấu dường như đã trở thành một phần tất yếu của đời sống con người là vì nó thoả mãn nhiều nhu cầu, kể cả nhu cầu nhận thức được cũng như không nhận thức được của con người.
Các quy tắc mà chúng ta bàn luận từ đầu tới giờ liên quan đến việc tác giả viết thế nào cho dễ hiểu và độc giả đọc thế nào là hiệu quả. Một là, nó đem lại cho bạn một khái niệm đủ rõ ràng về vấn đề để bạn có thể đọc phân tích hiệu quả một số tác phẩm trong danh mục. Đó là khi đọc, chúng ta phó mặc sự chọn lọc thông tin cho phóng viên.
Vấn đề là cái nào được nhấn mạnh hơn. Ví dụ, có một nhận định cơ bản trong siêu hình học được phát biểu như sau: Không có gì vận động trừ những vật đang tồn tại. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra vẫn là liệu có thể viết một tác phẩm triết học hay theo kiểu toán học như Spinoza từng làm hay viết một công trình khoa học theo kiểu đối thoại như Galileo đã cố thử không? Sự thật cho thấy, về phương diện nào đó, cả hai người đều đã thất bại trong việc truyền đạt những gì họ muốn truyền đạt và dường như chính hình thức họ chọn là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thất bại.
Sự phân loại như trên không rõ ràng và triệt để. Trong chương này, chúng tôi sẽ đề cập những vấn đề liên quan đến các cấp độ đọc. Sự khác biệt giữa học có hướng dẫn và học bằng sự khám phá chính là sự khác biệt về tài liệu mà người học dùng.
Ví dụ, các em học sinh lớp một nhìn thấy một tập hợp các dấu hiệu màu đen trên nền giấy trắng, các dấu hiệu đó có nghĩa là Con mèo ngồi trên chiếc mũ. Dường như không thể giải thích được một thực tế lá có quá nhiều người bận rộn lại chết rất nhanh sau khi họ về hưu. Ví dụ: Tổng thống Abraham Lincoln sinh ngày 12 tháng 2 năm 1809 hoặc số nguyên tử của vàng là 79.
Thứ ba, các quy tắc phê phán khi đọc tác phẩm giả tưởng là gì? Đó là đừng phê bình một tác phẩm giả tưởng cho tới khi bạn hoàn toàn coi trọng cố gắng của tác giả trong việc giúp bạn trải nghiệm điều gì đó. Có rất nhiều loại sách tham khảo. Có sự khác biệt rõ ràng giữa một bài kêu gọi hành động với một chuyên luận chính trị, giữa một tờ tuyên truyền về kinh tế với một bài phân tích những vấn đề kinh tế.
Chúng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ đặt ra ở phần mở đầu cuốn sách bằng cách đã chỉ ra rằng hoạt động chính là yếu tố cốt lõi để đọc có hiệu quả và càng đọc chủ động bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu; đã định nghĩa đọc chủ động chính là biết cách đặt câu hỏi, đâu là những câu hỏi cần phải đặt ra khi đọc bất cứ cuốn sách nào và cách thức trả lời với những loại sách khác nhau. Rõ ràng đây là vấn đề về tâm lý và nó có tác động đến hiệu quả của việc đọc một cuốn sách thực hành. Trên thực tế, các phương pháp trên có thể hiệu quả với một số học sinh này, nhưng không hiệu quả với những học sinh khác.
Bạn không thể hành động một cách chung chung. Điểm khác ở chỗ từ điển thường khiến người đọc có cảm giác vừa đọc vừa chơi. Chúng tôi không phản đối giải trí, nhưng chúng tôi nhấn mạnh là việc nâng cao kỹ năng đọc không song hành với đọc để giải trí.