Nhưng có nhiều mức độ. Bạn làm việc quan trọng đó lúc nào? Theo tôi lúc thích hợp nhất là lúc đi từ sở về nhà. Nhiệm vụ đó cũng đã khó khăn đấy chứ! Ít người làm tròn được.
Bạn không thể nghiến răng khi đọc Anna Karerian (tiểu thuyết của văn hào Lev Tolstoi - Nga). Đó là một trong những câu mà ai nấy đều thuộc, đều biết giá trị, nhưng chỉ những người thông minh nhất mới đem áp dụng. Năm sau, giờ sau, ngày sau luôn sẵn sàng đợi ta.
Tôi không bảo bạn ngày nào trong đời, bạn cũng phải tận dụng trí não trong ba giờ đó đâu. Sự thật là không có con đường nào dễ dàng cả. Sau khi đã suốt ngày gắng sức lo cơm, áo, tự nhiên óc ta muốn suy nghĩ.
Nếu bạn nghĩ rằng có thể bỏ ra bảy giờ rưỡi mỗi tuần để gắng sức một cách đều đều và nghiêm trang mà vẫn giữ được lối sống cũ thì bạn làm đấy. Vì vậy, theo thiển ý, công việc phải làm trước hết trong ngày là coi chừng bộ óc ta làm việc. Nó lớn tiếng khoa trương để bạn tin dùng nó; mới đầu, bạn không làm thoả mãn nó được, nó đòi hỏi nhiều hơn, nhiều hơn nữa; nó nóng nảy muốn dời núi lấp sông.
Hai mươi bốn giờ đó là của bạn đấy, không có của cải nào quý hơn. Mỗi người và trường hợp mỗi người đều riêng biệt. Lẽ nhân quả bao bọc vũ trụ.
Không có một vị thần linh nào bảo: "Người này hoặc là điên, hoặc có óc nô lệ. Nên phòng trước những điều bất ngờ. Còn lý trí, nó chỉ giữ trong đời ta một chỗ nhỏ nhoi.
Còn lý trí, nó chỉ giữ trong đời ta một chỗ nhỏ nhoi. Thơ bắt óc ta làm việc nhiều hơn tiểu thuyết, nếu trong thơ có phần tưởng tượng. Bạn kêu lên: "Sao? Ông có ý dạy tôi sống 24 giờ một ngày nghĩa là 168 giờ một tuần mà ông chỉ tính có 7 giờ rưỡi thôi ư? Ông hy vọng làm được một phép mầu với số giờ đó ư?".
Người ta bắt đầu đi ngủ 40 phút trước khi lên giường, là người chán ngán đời sống; nghĩa là người đó không sống nữa. Không thể nào mang nợ! Bạn chỉ có thể tiêu phí thời gian đã qua; không thể tiêu phí được ngày mai, Trời giữ giùm ngày mai cho bạn; không thể tiêu phí được giờ sau, Trời giữ giùm giờ sau cho bạn. Mà cũng không ai lãnh nó nhiều hơn hoặc ít hơn bạn.
Bạn đi chưa được mười bước thì trí óc bạn đã nhảy nhót ra khỏi vật đó, và đương giỡn với vật khác dưới mắt bạn. Và cái giọng hoàn toàn chán chường trong lời than thở đó cho ta hình dung một bi kịch không ngờ và vô lý trong gia đình ấy. Nó chỉ cần thay đổi công việc, chứ không cần nghĩ, trừ những lúc ngủ.
Hôm đó, bạn không bỏ ra 45 phút để sửa soạn đi ngủ. Muốn sống đầy đủ, điều kiện thứ nhất là phải kiểm soát được trí óc. Lúc đó bạn có thể đọc báo được.